ادب و شعر شیعی بر اثر تشویق بزرگواران دین رشد کرد و شاعرانی مومن و وابسته به مکتب فضیلت اهل‌بیت، مدافع حق و زبان‌ گویای محرومان و مظلومان شدند و شعرشان در دل و جان مردم اثری دو چندان گذاشت که در این راستا ساختن مراثی و سرودن قصاید در مناقب اهل‌بیت از امور مورد توجه و علاقه شاعران شیعی مذهب است که از دیرباز معمول بوده است. با نگاهی اجمالی به تاریخ ادب زبان فارسی‌مان به این نکته خواهیم رسید که در تاریخ ادب ما سخنوران آزاده فراوانی بوده‌اند که تنها فضیلت و حقیقت را ستوده و تبلیغ کرده‌اند و از این رهگذر رنج‌های فراوان به جان خریده‌اند و با این وجود تا عصر صفویه در زمینه مدح پیامبر و مخصوصا ائمه معصومین به اشعار زیادی بر نمی‌خوریم زیرا تعصبات و مشاجرات مذهبی قرون پنجم و ششم هجری که تمام ایران را در بر گرفته بود با جنگ‌ها و ستیز‌ه‌های جاهلانه و مغرضانه و متعصبانه همراه بود که شاعران شیعی که در اکثر شهرها در اقلیت بودند یا شعری در این زمینه نمی‌سرودند و یا اگر شعری می‌گفتند برای حفظ جان آن را ثبت یا ضبط نمی‌کردند. نخستین چکامه‌ای که در مدح علی بن موسی الرضا‌(ع) آمده است از آن «سنایی غزنوی» است و ظاهرا پیش از او کسی در مقام مدح امام رضا‌(ع) برنیامده است و یا اگر قصایدی در این زمینه سروده شده در جایی ضبط و ثبت نشده است و اگرچه در دواوین منظوم شاعران ما تا قبل از تیموریان و صفویان،‌ اشعار مدیحه ‌در مورد امام رضا‌(ع) بسیار اندک است اما از زمان تیموریان و بویژه صفویان، که دیدگان شیعیان آزادانه به سوی خطه پاک طوس منور گردید، قصاید و مدایح زیبا و ارجمندی در مدح و منقبت امام ثامن سروده شده است. ابوامجد مجدود بن آدم سنایی شاعر و عارف نامی ایران در قرن ششم هجری است که با مطالعه دقیق دیوان و حدیقه ارزشمندش در می‌یابیم که دوستدار آل علی (علیهم‌السلام) است. ایشان مدیحه‌ای استوار و چکامه‌ای به سبک خراسانی و با مطلع دین را حرمی است در خراسان دشوار تو را به محشر آسان دارد که در آن حدیث منقول «سلسله الذهب» امام رضا‌(ع) و شرط توحید را که «امامت و ولایت» است به تصریح باز می‌گوید. نورالدین عبدالرحمن جامی شاعر و عارف نامی ایران در قرن نهم هجری است که در منقبت امام علی ابن موسی الرضا در دیوان خویش ابیات کوتاهی را سروده است: سلام علی آل طه و یس سلام علی آل خیر النبین سلام علی روضه حل فیها امام یباهی به الملک والدین ... بدین سان در می یابیم که شعر شاعران در منقبت امام رضا(ع) به انحای گوناگون متاثر شده است...